ILT kondigt strengere handhaving F-gassenregels aan (gepubliceerd op 07-11-2022)

Veruit de meeste airco’s en warmtepompen maken gebruik van gefluoreerde koudemiddelen, de zogeheten F-gassen. Omdat dit broeikasgassen zijn die bij lekkage een groot effect op de aardopwarming hebben, moeten installateurs die ermee werken gecertificeerd zijn. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) handhaaft hierop en heeft aangekondigd daarbij strenger te werk te gaan.

De komende tijd wil de ILT op basis van meldingen, online advertentieteksten en andere bronnen bedrijfsbezoeken afleggen bij koeltechnische installatie- en onderhoudsbedrijven. Bedrijven en monteurs die met F-gassen gevulde apparaten plaatsen of onderhouden maar hier het verplichte BRL-certificaat voor missen, worden daarvoor beboet. Bedrijven zonder certificaat krijgen een boete van 3.000 euro, installateurs zonder certificaat betalen 1.500 euro. Daar bovenop komen de kosten voor het behalen van de benodigde certificaten. HHet zonder geldig certificaat installeren of onderhouden van een met F-gassen gevuld apparaat heeft niet alleen mogelijke gevolgen voor het klimaat doordat bij ondeugdelijk installatiewerk koudemiddel kan lekken. In een verklaring stelt de ILT dat het ook gevolgen kan hebben voor de gebruiker van de apparatuur. Slecht installatiewerk kan leiden tot schade aan het apparaat en het vervallen van de garantie. Vervolgens moet een erkende installateur het apparaat opnieuw installeren; dat betekent dubbele plaatsingskosten voor de airco of warmtepomp.

De airco als warmtepomp, een liefdesverhaal in Bloemendaal (Bron = Trouw 23-09-2022)

Binnenklimaat reportage • Nu Nederland ontdekt dat airco's ook kunnen verwarmen, maken installateurs overuren. 'Je moet het wel oké vinden dat je alleen de woonkamer verwarmt.'

"Booming! Gekkenhuis!" Zo omschrijft airco-installateur Maurits Hennen de laatste weken. Juist nu de zomer voorbij is, krijgt zijn bedrijf Bestair naar eigen zeggen elke dag zo'n vijfhonderd aanvragen van Nederlanders die interesse hebben in een airconditioner. Niet om het huis te verkoelen, maar juist om warme lucht naar binnen te blazen in tijden van hoge gasprijzen.

Verkoper en installateur Hennen, die door zijn bedrijfssucces barst van de adrenaline, schalt het uit: "Gas is uit, airco is in!" Nu energiecontracten de door hoge gasprijzen met honderden euro's per maand stegen, en warmtepompen door schaarste op de markt vaak maandenlange levertijden hebben, ontdekten steeds meer Nederlanders dat een airco ook een soort warmtepomp is.Cijfers tonen die opmars van de airco. In 2021 werden volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 250.000 airco's aangeschaft, al 100.000 meer dan het jaar ervoor. De Vereniging Warmtepompen (VWP) schat dit voor 2022 op ruim 320 duizend. VWP-voorzitter Frank Agterberg verklaart die stijging deels door hetere zomers en thuiswerken, maar ook doordat vrijwel alle airco's tegenwoordig ook verwarmen.

Het op Prinsjesdag aangekondigde prijsplafond zal de aircogekte mogelijk wat drukken, aangezien juist eigenaars van warmtepompen en dus ook airco's veel gas besparen, maar wel veel energie verbruiken. Mogelijk wordt in een nadere uitwerking van die plannen alsnog ingezet op het stimuleren van gasbesparende maatregelen, zoals warmtepompen en mogelijk ook airco's.

Desondanks is de overheid behoorlijk terughoudend in het aanmoedigen van airconditioning. Anders dan bij de aanschaf van 'normale' warmtepompen, die water verwarmen met energie uit de buitenlucht, geeft het op airco's, of 'lucht-lucht-warmtepompen', geen subsidie. Het ministerie van economische zaken en klimaat vreest dat Nederlanders die nu een airco aanschaffen, die apparaten vervolgens ook in de zomers laten loeien voor verkoeling.

'Gratis 'airco

Wilfred de Boer uit Bloemendaal schafte een paar jaar geleden een airco voor verwarmen aan, en zegt jaarlijks duizenden euro's aan energiekosten te besparen, zeker omdat hij zonnepanelen heeft, waardoor zijn 'gratis' energie de airco's aandrijft. Het liefdesverhaal tussen De Boer en zijn airco begon met een video die hij een paar jaar geleden op YouTube zag. Die legde uit hoe een moderne airco werkt, met een 'binnen- en een buitenunit'. Het is een technisch verhaal, maar komt erop neer dat een airco energie uit de buitenlucht haalt, zelfs als het bijvoorbeeld -5 graden is, en die omzet naar warme lucht van 20 graden. "Feitelijk gaat er 1 kilowatt stroom in, en krijg je daar 4 of 5 kilowatt warmte voor terug."

Voor zo'n 2000 euro liet De Boer een systeem in zijn woonkamer installeren, en een paar jaar later nog een in de keuken. In zijn geval trekt die warmte ook naar boven in huis.

Vincent Dekker, die voor Trouw blogt over duurzaamheid en deze winter over zijn nieuwe airco zal schrijven, ziet het ook als oplossing voor mensen die veel gas verbruiken. "Maar je moet het oké vinden dat je slechts één ruimte in huis verwarmt.Ik verwarm er mijn woonkamer mee tot 20 graden, en stook de andere ruimtes met gas tot 18 graden".

Door die combinatie bespaart hij veel, mede omdat hij net als De Boer zonnepanelen heeft. Maar wie elke kamer in zijn huis wil verwarmen met losse airco's is volgens Dekker niet slim bezig.

Voor mensen die minder te besteden hebben, of die geen zonnepanelen hebben, is het de vraag of het verstandig is om nu een airco aan te schaffen voor de winter van 2022, zeker na de aankondiging van de prijsplafonds voor energie. Een airco en de installatie zijn alsnog prijzig en niet elk huis is er geschikt voor, bijvoorbeeld als er geen plaats is voor een buiten-unit, of vanwege herrie voor de buren. Ook zijn de stroomkosten momenteel erg hoog.

Tussenoplossing

Raymond Wieffering van airco-importeur Midea ziet de airco als een 'tussenoplossing' voor mensen die nu geen warmtepomp kunnen krijgen, om toch de komende jaren door te komen. Maar ook dat heeft een keerzijde: "Mensen hebben maar één keer geld, en gaan dat vaak maar één keer uitgeven".

'Duurzaamheidsgoeroe' Dekker wijst erop dat niet elk huis ideaal is voor een warmtepomp met water, bijvoorbeeld omdat er geen vloerverwarming is. Ook benadrukt hij dat het beter is voor het klimaat om een airco te gebruiken dan het huis met gestookt gas te verwarmen - zeker als mensen zonnepanelen hebben.

Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal, gesubsidieerd door de overheid, moedigt het gebruik van een airco in de winter aan. Wel met het voorbehoud dat mensen hem niet in de zomer gebruiken om te koelen, tenzij het écht snik- en snikheet is.